ارتباطات میان‌فرهنگی
الهام شیردل؛ شکیب ضربی قلعه حمامی
چکیده
در بستر متنوع قومی و مذهبی ایران زمین، دائما مسئله نحوه و کیفیت تعامل بین اقوام و پیروان مذاهب مورد بحث بوده است. این تعامل می‌تواند متأثر از عوامل واگرا باشد. نظر به اهمیت دوچندان همسویی و وحدت ملی در شرایط تاریخی کنونی، در این مقاله سعی شده است تا زمینه‌ها و دلایل تشدید اختلاف و فاصله افتادن بین ادیان و مذاهب در استان سیستان ...
بیشتر
در بستر متنوع قومی و مذهبی ایران زمین، دائما مسئله نحوه و کیفیت تعامل بین اقوام و پیروان مذاهب مورد بحث بوده است. این تعامل می‌تواند متأثر از عوامل واگرا باشد. نظر به اهمیت دوچندان همسویی و وحدت ملی در شرایط تاریخی کنونی، در این مقاله سعی شده است تا زمینه‌ها و دلایل تشدید اختلاف و فاصله افتادن بین ادیان و مذاهب در استان سیستان و بلوچستان، که میزبان پیروان اقوام و مذاهب متعددی است، مطالعه شود. در این مقاله ذیل چارچوب مطالعه کیفی و بر اساس نظریه زمینه‌ای با 25 نفر از ساکنین استان سیستان و بلوچستان طی بازه زمانی 6 ماهه مصاحبه انجام شده است. روش نمونه‌گیری بر اساس نمونه‌گیری نظری بوده و با مشارکت‌کنندگان مصاحبه نیمه‌ساختاریافته صورت گرفته است. یافته‌ها بر اساس روش اشتراوس و کوربین کدگذاری و تحلیل شده‌اند. در کدگذاری باز، متن مصاحبه‌ها چندین بار خوانده و حدود 95 مفهوم از جملات معنی‌دار استخراج شد. مفاهیم در کدگذاری محوری در 16 مقولهٔ فرعی و 7 مقولهٔ اصلی و انتزاعی‌تر تلفیق شدند. در نهایت یک مقولهٔ هسته‌ای نهایی «نیروهای واگرا و ازهم‌گسیختگی تعاملات بین ادیان و مذاهب» که جامع و چکیده‌ای از تمامی مقولات اصلی و تحلیل داستانی از فرایند داده‌هاست، استخراج شد. این مطالعه ثابت می‌کند که عواملی تحت عنوان تبعیض، عدم پذیرش دیگری، نابخردی برخی علمای دینی و فقدان گفت‌وگوی آزاد و در بستری که بنا به مشکلات اقتصادی و تحت تأثیر جغرافیای فرهنگی شکل گرفته و با مداخله عواملی مانند تعصبات شدید قومی و دینی منجر به شکل‌گیری شبکه تعاملی متعصب و منافع داخلی و خارجی شده است که در راستای منع تعامل بین ادیان و مذاهب فعالیت می‌کنند. پیامد این فرایند هم روی آوردن به کنش تحقیرآمیز و توهین‌آمیز افراد و همچنین تغییر تصور آن‌ها نسبت به دین است.
